بررسی عوامل مرتبط با استوماتیت آفتی عود کننده

چکیده مقدمه: استوماتیت آفتی عودکننده RAS (Recurrent Aphthous Stomatitis ) یکی از شایع‌ترین زخم‌های دهانی است که %20 جمعیت را مبتلا می‌کند. این ضایعه براساس نمای کلینیکی به آفت مینور، ماژور و هرپتیک تقسیم می‌شود. اتیولوژی آن ناشناخته است و به نظر می رسد، معلول چندین مکانیسم مختلف باشد. هدف: تعیین عوامل مرتبط با استوماتیت آفتی عود کننده. مواد و روش‌ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی و مقطعی ،1105 نفر از بیماران مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی زاهدان که با روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله‌ای انتخاب شدند، جهت تعیین عوامل مرتبط با استوماتیت آفتی عود کننده بررسی شدند. اطلاعات به صورت یک مرحله‌ای و با مصاحبه ،تکمیل پرسشنامه و معاینه بالینی جمع‌آوری و مورد ارزیابی قرار گرفت. تشخیص آفت بر اساس نمای بالینی صورت گرفت. در آفت مینور، زخم‌ها با قطر کمتر از 1 سانتی‌متر، مدور، با حاشیه مشخص و اریتماتوز می‌باشد. در آفت ماژور قطر زخم‌های دردناک بیش از 1 سانتی‌متر بوده و چند هفته باقی مانده و با اسکار بهبود می‌یابد و در آفت هرپتی فرم (فرم نادر بیماری)، زخم‌های خوشه‌ای نقطه‌ای به زخم‌های نامنظم و بزرگ تبدیل شده و 10-7 روز باقی می‌ماند. در نهایت، تمامی اطلاعات بدست آمده، از پرسشنامه استخراج و با نرم افزار Spss و روش آماری Chi- square آنالیز گردید نتایج: از 1105 فرد معاینه شده(476 مرد و629 زن) ، 199 نفر (18%)مبتلا به آفت بودند که از این میان، 168 مورد (4/84 درصد) آفت مینور، 26 مورد (1/13 درصد) آفت ماژور و 5 مورد(5/2درصد) زخم هرپتی فرم داشتند. ارتباط فراوانی آفت با سن(P <0.001)، تحصیلات (P<0.001)، شغل (P=0.002)، سابقه قبلی آفت (P<0.001 )،تاریخچه فامیلی(P<0.001) و استفاده از مسواک(P<0.001) از نظر آماری معنی دار بود. ارتباط معنی داری بین فراوانی آفت و متغیر های جنس،استفاده از ناس، استعمال دخانیات و استفاده از دهانشویه یافت نشد. نتیجه‌گیری: آفت یک ضایعه چندعاملی بوده و عواملی همچون سن،گروه‌های شغلی پراسترس، تحصیلات بالا (که تعیین کننده میزان استرس شخص می‌باشد) و تروما، عوامل مستعدکننده بروز آفت در مطالعه ما بود. مصرف تنباکو ارتباطی با وقوع آفت نداشت.